İdoller
İDOLLER
Erken Tunç Çağı (MÖ 3200 – MÖ 2000) kültürünün en karakteristik buluntuları mermer idollerdir. Antropomorfik ve şematik olarak iki ana formları bulunur. Çoğunlukla mezarlıklardan ele geçmiş olmaları, idollerin mezar hediyesi olarak üretilmiş olduklarını düşündürür; ancak Keros’da bulunan ve bazıları onarım görmüş çok sayıdaki idol, yalnızca mezar için üretilmediklerini ve belli bir süre için kullanılmış olduklarını gösterir.
Kilia Tipi İdoller
Bu tip idoller, adını ilk buluntu yeri olan Çanakkale Boğazı kıyısındaki Kilia Koyu’ndan alır. Mermerden bu idollerin boyları, genellikle 20 cm. den kısadır. Yassı bir gövde üzerinde, penguen kanadına benzeyen kolları vardır. Baş uzun bir boyun üzerinde yer alır. Gözleri küçük bir çıkıntı şeklindedir. Gözler ve baş, bilinçli olarak hafifçe yukarı doğru bakar pozisyonda verilir. Burun ve kulak, tıpkı gözler gibi ufak çıkıntılar olarak gösterilir. Ağız belirsizdir. Geç Kalkolitik Çağ’dan Erken Tunç Çağı başlarına kadar üretilirler. Manisa ili, Akhisar ilçesinin 16 km. güneydoğusunda yer alan Kulaksızlar köyünde bulunan atölyede, taş ve mermer kaplar ile Kilia tipi idollerin üretiminin tüm aşamalarına ait örnekler ele geçirilmiştir.
Kusura Tipi İdoller
Afyonkarahisar yakınlarında Kusura’da yapılan kazılarda ele geçen idollerin yayılım alanı, birkaç örnek dışında Güneybatı Anadolu ile sınırlıdır. Bu tip idoller ilk kez W. Lamb tarafından Kusura’da gerçekleştirilen kazılar sırasında tanımlandığından Kusura tipi olarak adlandırılırlar. Bu idollerden kazılarda ele geçmiş olanlarının bulundukları katmanlar, Erken Tunç Çağı II ve III dönemlerine tarihlenir. Kusura idolleri de diğer idoller gibi çoğunlukla mezarlarda bulundu. Bu tiplerin genel özelliği, başlarının daire biçimli, boyunlarının uzun, gövdelerinin kürek biçimini andıran dörtgen şekilli oluşu ve gövdenin alt bölümünün yuvarlatılmış olmasıdır. İnce ve yassı olarak yapılmış olan bu idollerin boyun kalınlıkları, gövdeye doğru artar. Kusura tipi idollerin benzerleri Anadolu dışında Samos Adası’nda ele geçti.
